Análisis de VEGF-A y HIF-1 en el pronóstico de los pacientes diagnosticados de cáncer de pulmón no microcítico tratados con cirugia mediante exéresis reglamentaria y linfadenectomia

Author

Honguero Martínez, Antonio Francisco

Director

Camps Herrero, Carlos

Arnau Obrer, Antonio

Sirera Pérez, Rafael

Guijarro Jorge, Ricardo

Date of defense

2011-03-11

ISBN

9788437081472

Legal Deposit

V-498-2012

Pages

153 p.



Department/Institute

Universitat de València. Departament de Cirurgia

Abstract

Introducción: El cáncer de pulmón es una de las neoplasias más frecuentes en los países desarrollados y uno de los de mayor tasa de mortalidad. Actualmente, presenta una incidencia hacia un incremento progresivo. Un tumor para seguir creciendo necesita una neovascularización que le aportarle los nutrientes y el oxígeno necesarios para su progresión. Este fenómeno se llama angiogénesis y en su desarrollo intervienen principalmente, entre otros factores, el VEGF-A y HIF-1a. El HIF-1a es una proteína cuya concentración se estabiliza en condiciones de hipoxia celular y promueve la transcripción de numerosos genes implicados en diferentes procesos, entre ellos la angiogénesis tumoral y proliferación celular. Objetivos: Cuantificar la expresión relativa de VEGF-A y de HIF-1a mediante reacción en cadena de la polimerasa cuantitativa en tiempo real (PCR-RT) sobre la pieza de resección pulmonar en pacientes operados de cáncer de pulmón no células pequeñas y estudiar su relación respecto a las características clinicopatológicas, la supervivencia y la recidiva tumoral. Metodología: Un total de 106 pacientes operados entre abril de 2004 y julio de 2008 fueron englobados en el estudio. Tras la resección tumoral en quirófano se tomó una muestra de tumor y otra de tejido pulmonar no tumoral y se almacenó con un estabilizador de ácido ribonucleido (RNAlater®). Se analizó, mediante PCR-RT, la expresión de VEGF-A y HIF-1a en tejido tumoral respecto al tejido no tumoral y a su vez estandarizado mediante el gen β-actina. Resultados: VEGF-A y HIF-1a fueron variables cuantitativas con una distribución no normal. Hubo asociación entre ambas moléculas con significación estadística (p<0.01, R2=0.06). VEGF-A tuvo mayor expresión en varones y en fumadores (p<0.01 y p=0.02 respectivamente). La recidiva tumoral fue más frecuente en los pacientes con menor expresión de HIF-1a (p=0.055). Entre los pacientes con recidiva tumoral, hubo mayor recidiva intratorácica en aquellos con mayor expresión de VEGF-A (p=0.02). Los pacientes con menor expresión de HIF-1a tuvieron una tendencia hacia una menor supervivencia, así como aquellos que tuvieron una mayor expresión de VEGF-A (p=0.17 y p=0.23 respectivamente). Los pacientes que presentaron la combinación de una mayor expresión de VEGF-A junto con una menor expresión de HIF-1alpha tuvieron una menor supervivencia (p=0.047). Ninguna de estas moléculas fue factor pronóstico independiente. Conclusiones: El análisis de la expresión de VEGF-A y HIF-1a mediante PCR-RT fue factible en muestras de cáncer de pulmón obtenidas directamente en quirófano tras la resección quirúrgica y su conservación inmediata en RNAlater®. Los pacientes con recidiva tumoral tuvieron una menor expresión de HIF-1a con una significación estadística marginal. Hubo mayor expresión de VEGF-A cuando la recidiva tumoral se limitó al tórax. El subgrupo de pacientes que presentó a la vez una menor expresión de HIF-1a y una mayor expresión de VEGF-A mostró una peor supervivencia.


Introduction: lung cancer is one of the most frequent neoplasm in developped countries and has a high mortality rate. Neovascularization provides tumours nutrients and oxygen to grow up. This phenomenon is named angiogenesis, and VEGF-A and HIF-1a are among main factors. Under hypoxic conditions the HIF-1a protein is stabilized and activates transcription of genes implicated in tumoral angiogenesis and cellular proliferation. Objetives: to quantify relative expression of VEGF-A and HIF-1a through quantitative real-time polymerase chain reaction (RT-PCR) on patients operated on non-small cell lung cancer and to study its relation with clinicopathologic characteristic, survival, and tumoral recurrence. Method: 106 patients were enrolled in this study and were operated on from April 2004 to July 2008. After pulmonary rection both a piece of tumour and lung were kept in ribonucleic acid stabilizer (RNAlater®). Expression of VEGF-A and HIF-1a in tumoral tissue related to non-tumoral tissue and standarized by β-actin gen was performed with RT-PCR. Results: VEGF-A and HIF-1a showed a non-normal distribution. Both molecules were associated with statistical significant association (p<0.01, R2=0.06). VEGF-A expression was higher in male gender and smokers (p<0.01 and p=0.02 respectively). Tumoral recurrence was more frequent in patients with lower HIF-1a expression (p=0.055). Intrathoracic recurrence was higher in patients with higher VEGF-A expression (p=0.02). Patients with lower HIF-1a expression had a tendency to short survival and also those with higher VEGF-A expression (p=0.17 and p=0.23 respectively). Patients expressing the combination of higher VEGF-A and lower HIF-1a expression showed shorter survival (p=0.047). None of those molecules was independent prognostic factor. Conclusions: VEGF-A and HIF-1a analysis with RT-PCR was feasible in lung cancer specimens directly obtained in operating room after surgical resection and immediate preservation in RNAlater®. Patients with tumoral recurrence had lower HIF-1a expression (marginal statistical significance). When recurrence was exclusively intrathoracic VEGF-A expression was higher. Subgroup of patients showing at the same time lower expression of HIF-1a and higher VEGF-A expression had shorter survival.

Subjects

617 - Surgery. Orthopaedics. Ophthalmology

Knowledge Area

Facultat de Medicina

Documents

honguero.pdf

1.254Mb

 

Rights

ADVERTIMENT. L'accés als continguts d'aquesta tesi doctoral i la seva utilització ha de respectar els drets de la persona autora. Pot ser utilitzada per a consulta o estudi personal, així com en activitats o materials d'investigació i docència en els termes establerts a l'art. 32 del Text Refós de la Llei de Propietat Intel·lectual (RDL 1/1996). Per altres utilitzacions es requereix l'autorització prèvia i expressa de la persona autora. En qualsevol cas, en la utilització dels seus continguts caldrà indicar de forma clara el nom i cognoms de la persona autora i el títol de la tesi doctoral. No s'autoritza la seva reproducció o altres formes d'explotació efectuades amb finalitats de lucre ni la seva comunicació pública des d'un lloc aliè al servei TDX. Tampoc s'autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant als continguts de la tesi com als seus resums i índexs.

This item appears in the following Collection(s)