Ciudades en transformación: la participación ciudadana en la planificación urbana

dc.contributor
Universitat de Barcelona. Departament de Psicologia Social i Psicologia Quantitativa
dc.contributor.author
Benítez Pérez, Laura Esther
dc.date.accessioned
2023-02-09T10:02:06Z
dc.date.available
2023-02-09T10:02:06Z
dc.date.issued
2022-06-20
dc.identifier.uri
http://hdl.handle.net/10803/687645
dc.description
Programa de Doctorat en Psicologia Social i de les Organitzacions
ca
dc.description.abstract
[spa] El propósito de la presente tesis es mostrar a través del análisis instrumental de caso, de dos lugares en transformación que se dan en barrios de dos ciudades diferentes Bogotá y Barcelona, la experiencia sobre el conflicto que han tenido gobiernos locales y ciudadanos frente a la construcción de determinados espacios públicos dentro de las ciudades, y cómo la participación ciudadana cobra tal relevancia en este sentido, para lograr planificar las ciudades de una mejor manera tomando en cuenta los deseos de sus ciudadanos. Al día de hoy la mayoría de las agendas políticas incluyen procesos de participación con sus ciudadanos en diferentes grados, y aun cuando hay un creciente interés en la planificación participativa y ha habido avances en esta área, aún hay pocos ejemplos sobre cómo se aplica realmente este proceso. Al realizar estas investigaciones los objetivos son entender el conflicto entre dos o más grupos de interés sobre un espacio que está por ser transformado, la relación que las personas tienen con su entorno, cómo se ven afectadas las personas por los cambios en el espacio público, y cómo reaccionan a estos cambios para participar y ser parte de ellos. Para ello se realizó un estudio instrumental de dos casos, el del Parque el Japón en Bogotá (Colombia) y el del barrio de Vallcarca en Barcelona (España). Los datos se obtuvieron con diferentes técnicas: entrevistas, observaciones e investigación de fuentes documentales. Los resultados obtenidos fueron analizados siguiendo el análisis temático, utilizando el software Atlas ti (versión 8) como apoyo en la gestión de la información procesada. Se dividieron las investigaciones en tres estudios, uno sobre el Parque el Japón y dos sobre el barrio de Vallcarca, cada uno siguiendo técnicas específicas para la recogida de datos. La investigación nos muestra la rica complejidad que existe realmente en los procesos de participación ciudadana, ya que intervienen factores como: el movimiento okupa, el turismo masificado, procesos de gentrificación etc, que se combinan con la psicología existente entre la relación espacio-persona como es el apego al lugar, la simbolización que se le da al espacio público y cómo las personas se apropian de ese espacio. Lo que provoca que las personas participen y se autoorganicen de diferentes maneras y en diferentes niveles dependiendo también de lo que los gobiernos permitan. Los resultados prueban que, en casos de conflicto como estos, la participación ciudadana adquiere un papel importante, y que grupos con conflicto de interés pueden trabajar juntos para crear nuevas políticas y planificar ciudades para los ciudadanos. Para ello es importante tomar en cuenta algunos aspectos clave: 1) La temporalidad en los procesos de transformación; 2) la forma de organizarse de los ciudadanos; 3) Como se motivan las personas a participar, y después que las mantiene comprometidas con el proceso; 4) Las políticas públicas y que tanto permiten la participación ciudadana, así como los procesos de empoderamiento. Se concluye que las transformaciones de las ciudades pueden afectar a sus habitantes de diferentes formas, causando sensación de vulnerabilidad e incomodidad, pero esto puede activar el deseo de participar activamente en esos cambios. Si los gobiernos son capaces de recoger estos deseos de participar y usarlos en la planificación urbana, se pueden evitar conflictos y construir ciudades de acuerdo con las necesidades de los ciudadanos.
ca
dc.description.abstract
[eng] The purpose of the following thesis is to illustrate trough instrumental case analysis, of two places in transformation in two different cities Barcelona and Bogotá, the conflict between local governments and citizens about the construction of new public spaces, and how citizen participation takes relevance for planning cities that takes them in consideration. Today most political agendas include participation processes at different levels, and even though there is an interest in participatory planning and there has been advances in this area, there are still few examples on how to really apply them. By doing this research our objectives are to understand the conflict between two or more groups of interest about a public space about to be transform, the relationship between people and environment, how does people get affected by those changes, and how do they react to them to participate and take part. To do so we followed the instrumental case analysis methodology, taking in consideration two cases, the Japan park in Bogotá (Colombia), and the Vallcarca neighborhood in Barcelona (Spain). Different qualitative techniques were used, with specific data collection for each case, such as interviews, observations and documentary research. The results were analyzed following the thematic analysis, using Atlas Ti, software, as a support in the management of the information. The investigations were divided in three papers, one for the Japan park in Bogota Colombia, and two for the case of Vallcarca, each one follow different methodologies. This thesis shows us the richness in the complexity of participation process, where factors like: the okupa movement, gentrification process, and massive tourism among others, take place. These factors combine with psychology in the relation between persons and space, such as place attachment, place identity, the symbolization that places acquire, and how persons reappropriate public spaces. All above makes people want to participate in different ways and levels, depending on what governments allow. Results show that in cases with a conflict over the public space, citizen participation acquires major relevance, and that groups with conflicts of interest can work together to create new policies that consider citizens perspective. To do so it is important to take some key aspects in consideration: 1) timing in urban transformation processes 2) citizen organization process; 3) The role of motivation to participate and then what keeps them compromise with the process; 4) public policies, and empowerment process. Conclusions are that transformations in public space can affect citizens in different ways, causing the sensation of vulnerability and discomfort, but these same feelings help activate the desire to actively participate of the changes, if governments are able to pick those needs and desires, and use them in urban planning, conflicts can be avoided, and cities can be built for citizens
ca
dc.format.extent
175 p.
ca
dc.language.iso
spa
ca
dc.publisher
Universitat de Barcelona
dc.rights.license
L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
ca
dc.rights.uri
http://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0/
*
dc.source
TDX (Tesis Doctorals en Xarxa)
dc.subject
Participació ciutadana
ca
dc.subject
Participación ciudadana
ca
dc.subject
Citizen participation
ca
dc.subject
Planejament urbanístic
ca
dc.subject
Planeamiento urbanístico
ca
dc.subject
Urban planning
ca
dc.subject
Espais públics
ca
dc.subject
Espacios públicos
ca
dc.subject
Public spaces
ca
dc.subject
Conflictes socials
ca
dc.subject
Conflictos sociales
ca
dc.subject
Social conflict
ca
dc.subject
Estudi de casos
ca
dc.subject
Estudio de casos
ca
dc.subject
Case studies
ca
dc.subject.other
Ciències de la Salut
ca
dc.title
Ciudades en transformación: la participación ciudadana en la planificación urbana
ca
dc.type
info:eu-repo/semantics/doctoralThesis
dc.type
info:eu-repo/semantics/publishedVersion
dc.subject.udc
159.9
ca
dc.contributor.director
Castrechini Trotta, Angela Armenia
dc.embargo.terms
cap
ca
dc.rights.accessLevel
info:eu-repo/semantics/openAccess


Documentos

LEBP_TESIS.pdf

3.390Mb PDF

Este ítem aparece en la(s) siguiente(s) colección(ones)