Todos Maestros y Todos Aprendices: La Literatura en la Formación de Profesores de E/LE tratada como Objeto de Estudio, Recurso para la Enseñanza y Formadora de Lectores.

Author

De Oliveira Aragâo, Cleudene

Director

Mendoza Fillola, Antonio

Date of defense

2006-12-20

ISBN

9788469221020

Legal Deposit

B.21906-2009



Department/Institute

Universitat de Barcelona. Departament de Didàctica de la Llengua i la Literatura

Abstract

La formación literaria de profesores de E/LE debería tratar la literatura bajo una triple perspectiva: como objeto de estudio, preparando los alumnos para analizar críticamente obras literarias; como recurso para la enseñanza, capacitando los futuros profesores para trabajar con textos literarios en su aula de E/LE; y como formadora de lectores, desarrollando en los estudiantes sus competencias literaria y lectora y su intertexto lector. Todo bajo una perspectiva de recepción creativa de los textos literarios y con atención al desarrollo de la capacidad del alumno de producir nuevos textos a partir de sus experiencias de lectura.<br/><br/>Cuando reflexionamos sobre la formación de profesores y, especialmente, en el universo que analizamos en ese estudio, el de alumnos de Filología Portuguesa e Hispánica (Letras) de la Universidade Estadual do Ceará que serán profesores de español en Secundaria o centros de idiomas, debemos recordar que el desarrollo de la competencia literaria tiene que ser un camino para formar a esos alumnos para el análisis e interpretación del objeto de estudio, que son los textos literarios, pero también para que puedan utilizar sus conocimientos literarios y su competencia lectora como recurso en sus clases de español como lengua extranjera. <br/><br/>Esta tesis doctoral tiene por finalidad: averiguar, a través de las teorías sobre el enfoque receptivo e intertextual en los estudios literarios, sobre pluralismo metodológico en los análisis y sobre desarrollo de las competencias literaria y lectora, como debería ser la formación literaria en la Universidad; demostrar, con base en los supuestos de la investigación-acción y a través de diversos instrumentos como encuestas y entrevistas con alumnos y profesores, además de la observación de una experiencia piloto realizada en 2003, como se daba la educación literaria en el Curso de Letras (Filologías Portuguesa y Española) en la Universidade Estadual do Ceará; y proponer, a raiz de la implantación de un nuevo Proyecto Pedagógico en el Curso, alternativas con vistas a la implantación de un nuevo modelo de educación literaria.<br/>Apuntamos algunos caminos de innovación para la educación literaria proporcionada por la Universidad, buscando la realización plena del rol del texto literario como objeto de estudio seductor, recurso creativo para la enseñanza de E/LE y formador de nuevos y ávidos lectores. Todo con el deseo de que ocurra un proceso de retrolimentación que vuelva más atractivo el tratamiento didáctico de la literatura en los diversos niveles educativos.


<I>"ALL MASTERS AND ALL LEARNERS: Literature in Spanish as Foreign Language (SFL) teachers' instruction regarded as Object of Study, Teaching Resource, and Reader's Instructor. Diagnose and innovative proposal in the State University of Ceará (UECE) - Brazil".<br/><br/>TEXT:<br/><br/>The literary instruction of SFL teachers should concern literature under a triple perspective: as object of study, preparing the students to analyze critically the literary work; teaching resource, enabling future teachers to work with literary texts in the SFL classroom; and reader's instructor, developing the students' reading and literary abilities. All this in a perspective of creative reception of literary texts and with dedication to the development of learner's ability of producing new texts based on his previous readings.<br/><br/>This doctoral thesis aims at: investigating, under the theories on the receptive and intertextual focus on literary studies, about the methodological pluralism in the analysis, and about the development of literary and reading abilities, how literary instruction should be in the University; demonstrating, based on action-research and some data-elicitation tools, such as questionnaires and interviews with students and professors, and observation of a pre-research conducted in 2003, how the literary instruction in the of Language and Arts Program (Portuguese-Spanish) of the State University of Ceará was; and proposing alternatives to the creation and disclosure of a new model of literary education, on the occasion of the implementation of the new Pedagogic Project of Language and Arts Program.<br/><br/>Some was of innovation to literary education provided by UECE were stated, in the attempt to realize the literary text role completely as a seductive object of study, creative resource to SFL teaching, and instructor of new and excited learners. All this, on the hope that a feedback process makes less harmful the didactic usage of literature in the various educational levels. </I>


RESUMO:<br/><br/>"TODOS MESTRES E TODOS APRENDIZES: A Literatura na Formação de Professores de E/LE tratada como Objeto de Estudo, Recurso para o Ensino e Formadora de Leitores. Diagnóstico e proposta de inovação na Universidade Estadual de Ceará -Brasil".<br/><br/>A formação literária de profesores de E/LE deveria tratar a literatura sob uma tripla perspectiva: como objeto de estudo, preparando os alunos para analizarem criticamente obras literárias; como recurso para o ensino, capacitando os futuros professores para trabalhar com textos literários em sua sala de aula de E/LE; e como formadora de leitores, desenvolvendo nos estudantes suas competências literária e leitora , seu intertexto leitor e seu hábito leitor. Todo isso dentro de um trabalho de recepção criativa dos textos literários e com dedicação ao desenvolvimento da capacidade do aluno de produzir novos textos a partir de suas experiências de leitura.<br/><br/>Esta tese doutoral tem por finalidade: averiguar, através das teorias sobre o enfoque receptivo e intertextual nos estudos literários, sobre pluralismo metodológico nas análises e sobre desenvolvimento das competências literária e leitora, como deveria ser a formação literária na Universidade; demonstrar, com base nos pressupostos da pesquisa-ação e através de diversos instrumentos como questionários e entrevistas com alunos e professores, além da observação de uma experiência piloto realizada em 2003, como se dava a educação literária no Curso de Letras (Português e Espanhol) na Universidade Estadual do Ceará; e propor, por ocasião da implantação de um novo Projeto Pedagógico no Curso, alternativas com vistas à criação e divulgação de um novo modelo de educação literária.<br/><br/>Apontamos alguns caminhos de inovação para a educação literária proporcionada pela UECE, na busca da realização plena do papel do texto literário como objeto de estudo sedutor, recurso criativo para o ensino de E/LE e formador de novos e empolgados leitores. Tudo isso na esperança de que um processo de retro-alimentação torne menos árido o tratamento didático da literatura nos diversos níveis educativos.

Keywords

Formació del professorat; Literatura com a recurs pedagògic; Espanyol com a Llengua Estrangera (E/LE); Ensenyament d'idiomes

Subjects

378 - Higher education. Universities. Academic study

Knowledge Area

Ciències de l'Educació

Documents

01.CDOA_TESIS.pdf

6.918Mb

 

Rights

ADVERTIMENT. L'accés als continguts d'aquesta tesi doctoral i la seva utilització ha de respectar els drets de la persona autora. Pot ser utilitzada per a consulta o estudi personal, així com en activitats o materials d'investigació i docència en els termes establerts a l'art. 32 del Text Refós de la Llei de Propietat Intel·lectual (RDL 1/1996). Per altres utilitzacions es requereix l'autorització prèvia i expressa de la persona autora. En qualsevol cas, en la utilització dels seus continguts caldrà indicar de forma clara el nom i cognoms de la persona autora i el títol de la tesi doctoral. No s'autoritza la seva reproducció o altres formes d'explotació efectuades amb finalitats de lucre ni la seva comunicació pública des d'un lloc aliè al servei TDX. Tampoc s'autoritza la presentació del seu contingut en una finestra o marc aliè a TDX (framing). Aquesta reserva de drets afecta tant als continguts de la tesi com als seus resums i índexs.

This item appears in the following Collection(s)