Ricard Salvat en Portugal: Brecht, Castelao e a sua época e censura

Author

Iglesias Mira, Antonio

Director

González Fernández, Helena, 1967-

Rodríguez Gómez, Luciano, 1951-

Tutor

González Fernández, Helena, 1967-

Date of defense

2017-09-25

Pages

327 p.



Department/Institute

Universitat de Barcelona. Facultat de Filologia

Abstract

Durante o curso académico de 1968/69, o grupo de teatro universitario Circulo de Iniciação Teatral da Academia de Coimbra (CITAC) contrata como director artístico ao catalán Ricard Salvat. Este era unha figura destacada polo seu traballo coa Escola de Arte Dramàtica Adrià Gual (EADAG) e pola súa vertente como profesor e ensaísta, así como polo seu coñecemento das teses teatrais de Bertolt Brecht. Salvat é contratado para realizar un traballo pedagóxico, cun curso de libre inscrición de historia do teatro, e un traballo artístico, coa preparación de dous espectáculos co CITAC. O primeiro destes espectáculos, titulado Brecht + Brecht, aborda as teses brechtianas dun modo práctico ao tempo que reflexiona sobre acontecementos históricos como o crack da bolsa de 1929, sendo acollido polo público con grande interese. O segundo espectáculo estaba destinado a ser unha ambiciosa montaxe, relacionada co teatro épico e o teatro documento e con colaboradores estranxeiros do nome de Luís Seoane ou Isaac Díaz Pardo e a colaboración de músicos como José Niza. Este proxecto, titulado Castelao e a sua época (CSE), pretendía ser un diálogo entre culturas ibéricas centrado na figura de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao, político e artista galego. O texto dramático do espectáculo estaba formado por máis de 140 textos autónomos. Eses textos son de autores, entre outros, como Rosalía de Castro, Joan Maragall, Federico García Lorca, Almada Negreiros ou André Bretón, pertencentes a diferentes campos culturais destacando a presenza portuguesa, galega e catalá. Infelizmente para o traballo de Salvat, o curso 1968/69 sería lembrado en Coímbra pola Crise Académica de 1969, onde os estudantes se enfrontaron ás autoridades universitarias nun dos desafíos máis famosos á ditadura portuguesa. A policía do Estado Novo, Policia Internacional e de Defesa do Estado (PIDE), nun ataque contra o movemento estudantil, prende e expulsa a Salvat do país o que, sumado á anterior negativa de autorización para a representación de CSE que fora levada polos servizos de censura, fixeron con que o traballo deste segundo espectáculo se perdese. Despois do acontecido, a memoria de CSE foise perdendo co tempo. Con esta investigación tentamos recuperar, case 50 anos despois da suposta estrea de CSE, o traballo de Salvat en Coimbra, polo que abordamos un estudo do seu curso de teatro, das principais teses teatrais que impulsaban a súa actividade artística en 1969 e presentamos unha edición crítica e comentada do texto dramático de CSE, até o de agora inédito, partindo dos materiais de traballo do grupo e da versión enviada á censura para a súa avaliación. Estudamos tamén as marcas que a censura deixou sobre ese texto así como outros materiais da PIDE sobre director e identificamos as consecuencias artísticas e culturais que dese proxecto falido naceron.


During the 1968/69 academic year, the university theatre group Circulo de Iniciação Teatral da Academia de Coimbra (CITAC) hired the Catalan playwright Ricard Salval as artistic director. He was well-known for his work at the Escola de Arte Dramática Adrià Gual (EADAG), and for his activities as a teacher and essayist. Salvat was hired to teach a free registration course on the history of theatre and coordinate two shows at CITAC. The first show, Brecht+Brecht, represented the most serious approach to Brechtian theses made in Portugal until then, and was therefore received by the public with great interest. The second show, Castelao e a súa época (CSE), was conceived as a grand performance combining epic theatre and documentary theatre, and encouraging an Iberian cultural dialogue on the figure of the Galician artist and politician, with the help of artists such as Luís Seoane, Isaac Díaz Pardo and Jose Niza. This drama was composed of 142 autonomous texts written by authors from various literary fields such as Rosalía de Castro, Federico García Lorca, Joan Maragall, Almada Negreiros and André Breton. Unfortunately, the preparation and premiere of this show coincided with a moment of special tension in Portugal known as the 1969 academic crisis. Thus, in an attack on the academic movement, the autorities of the Estado Novo (New State) banned the performance and Ricard Salvat was expelled from the country. Later, the memory of the project was gradually lost. Our research has recovered Salvat’s work in Coimbra, nearly fifty years after the intended premiere of CSE. We have studied his theatre course and the main characteristics of his artistic activity in 1969. Here, we provide a critical and commented edition of the dramatic text of CSE, unpublished until now, based on the materials of the group and on the version delivered to censors for evaluation. We have also examined the marks of censorship in the text and other materials collected by the Portuguese International and State Defense Police (PIDE) about the group director. Lastly, we have identified the artistic and cultural consequences arising from this unsuccessful project.

Keywords

Teatre universitari; Teatro universitario; College theater; Brecht, Bertolt, 1898-1956; Castelao, 1886-1950; Salvat, Ricard, 1934-2009; Censura; Censorship; Portugal

Subjects

79 - Recreation. Entertainment. Games. Sport

Knowledge Area

Ciències Humanes i Socials

Documents

AIM_TESE.pdf

20.04Mb

 

Rights

L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/
L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/

This item appears in the following Collection(s)