Afectación neurológica en el lupus eritematoso sistémico: Alteraciones en la neuroimagen y caracterización de la afectación del sistema nervioso periférico

Author

Toledano Sierra, Pilar

Director

Cervera i Segura, Ricard, 1960-,

Espinosa Garriga, Gerard

Tutor

Cervera i Segura, Ricard, 1960-,

Date of defense

2017-07-14

Pages

120 p.



Department/Institute

Universitat de Barcelona. Facultat de Medicina

Abstract

Los síndromes neuropsiquiátricos son una complicación grave del lupus eritematoso sistémico (LES) que contribuyen de forma considerable a una disminución de la calidad de vida y a un aumento de la morbilidad y mortalidad de dichos pacientes. No obstante, su diagnóstico continúa siendo un desafío por la ausencia de una prueba de oro que permita la atribución correcta de estas manifestaciones a la enfermedad. La resonancia magnética nuclear (RM) es la prueba de imagen de elección en los casos de afectación neuropsiquiática de localización central, pero su validez e importancia en el diagnóstico del lupus neuropsiquiátrico (LESNP) está todavía por determinar. Por otra parte, la afectación del sistema nervioso periférico (SNP) en pacientes con LES es una complicación importante. Sin embargo, aún no ha sido bien caracterizada en el LES en términos de prevalencia, inicio, gravedad y asociaciones clínicas, inmunológicas y electrofisiológicas. En este contexto desarrollamos nuestro trabajo de investigación, objetivando que el patrón inflamatorio en la RM cerebral se asocia con más frecuencia con la presencia de un SLEDAI más elevado y niveles bajos de complementos. Esto apoya el hecho de que este patrón se relacione con el daño mediado por anticuerpos y citocinas, por lo que estos datos sugieren que el tratamiento en estos casos se debería basar en la administración de inmunosupresores. Además, el síndrome de mielopatía parece relacionarse con un patrón específico en la RM: lesiones inflamatorias o mixtas, un patrón focal y lesiones de localización infratentorial. No obstante, pese a que la RM es en la actualidad la técnica de imagen de elección en los pacientes con sospecha de LESNP, por sí sola no permite establecer un diagnóstico de certeza, aunque sí una aproximación diagnóstica. Respecto a la afectación del SNP en el LES es una afectación neuropsiquiátrica frecuente, afectando a uno de cada cinco pacientes con LES, aunque quizás se encuentra infradiagnosticada. La polineuropatía sensitivo- motora es la manifestación más frecuente. Además, los pacientes con afectación del SNP se diagnostican de LES a una edad más tardía, quizás este retraso en el diagnóstico del LES y por tanto en el inicio del tratamiento favorezca el desarrollo de esta afectación, que también se ha relacionado con la ausencia de compromiso hematológico a lo largo de la evolución del LES, aunque el significado clínico de este hallazgo aún esta por determinar. Sin embargo, se ha objetivado que no existe un patrón inmunológico característico de la afectación del SNP en el LES, pese a que algunos estudios lo relacionan con la presencia de anticuerpos antiSm, asociación que aún está por aclarar. En este sentido, esta tesis sirve para ampliar el conocimiento sobre las manifestaciones neuropsiquiátricas del LES y puede contribuir a un mejor control de las mismos. Además, este trabajo está en consonancia con muchos estudios que ponen de manifiesto que los actuales criterios clasificatorios de la ACR de 1999 del LESNP incluyen algunas manifestaciones del sistema nervioso central (SNC) como la cefalea, el deterioro cognitivo leve, la ansiedad y los trastornos del ánimo leve que no se relacionan con la actividad lúpica ni con parámetros inmunológicos. Sin embargo, no incluyen otras manifestaciones neurológicas como la neuropatía de fibra fina vinculada cada vez más al LES. Esto pone de manifiesto la necesidad de revisión de dichos criterios clasificatorios.


Neuropsychiatric (NP) involvement is one of the leading morbidity and mortality causes in systemic lupus erythematosus (SLE) patients. However, the correct attribution of NP presentation in SLE or to an alternative etiology is a challenge for clinicians given the absence of "gold standard tests” for their diagnosis, although the magnetic resonance imaging (MRI) is the preferred imaging procedure as it is a widely available test and allows the exclusion of other conditions causing NP symptoms. In addition, involvement of the peripheral nervous system (PNS) in patients with SLE is an important complication. However, it has not yet been well characterized in SLE in terms of prevalence, onset, clinical severity, immunological and electrophysiological associations. In this context we develop our research work, objectifying that the inflammatory pattern in the cerebral MRI is more frequently associated with the presence of a higher SLEDAI and low levels of complements. This supports the fact that this pattern is related to the damage mediated by antibodies and cytokines, so these data suggest that the treatment in these cases should be based on the administration of immunosuppressants. In addition, myelopathy syndrome seems to be related to a specific MRI pattern: inflammatory or mixed lesions, a focal pattern and infratentorial lesions. However, although MRI is currently the imaging technique of choice in patients with suspected LESNP, alone does not allow establishing of diagnosis certainty. Regarding the involvement of the SNP in SLE, it is a frequent neuropsychiatric affection affecting one in five patients with SLE, although it may be underdiagnosed. Sensory-motor polyneuropathy is the most frequent manifestation. In addition, patients with PNS involvement are diagnosed with SLE at older age, perhaps this delay with the diagnosis of SLE at the beginning of the treatment favors the development of this condition, which has also been related to the absence of hematological compromise throughout the evolution of SLE, although the clinical significance of this finding remains to be determined. However, it has been found that there is no immunological pattern characteristic to PNS involvement in SLE. This thesis broadens the knowledge about the neuropsychiatric manifestations of SLE and can contribute to a better control of SLE.

Keywords

Neuropsiquiatria; Neuropsiquiatría; Neuropsychiatry; Lupus eritematós; Lupus eritematoso; Lupus erythematosus; Neuropaties perifèriques; Neuropatías periféricas; Peripheral neuropathies

Subjects

616.8 - Neurology. Neuropathology. Nervous system

Knowledge Area

Ciències de la Salut

Documents

PTS_TESIS.pdf

5.822Mb

 

Rights

L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/
L'accés als continguts d'aquesta tesi queda condicionat a l'acceptació de les condicions d'ús establertes per la següent llicència Creative Commons: http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

This item appears in the following Collection(s)